მარცხენა თეძოს არ შეუძლია ირიმის გაკეთება (წინისკენ), თუკი მარჯვენა თეძო დაუყოვნებლივ არ გააკეთებს ტენკანს (უკნისკენ).
წინა სტატიაში შესწავლილი კუმიტაჩი n°1-ს ვარიაცია მხოლოდ კენით შესრულებული მოქმედებაა. ამ სტატიაში შესწავლილი ვარიაცია კი პირიქით, მოწინააღმდეგის კენზე ხელის ჩავლებას მოითხოვს.
ვიდეოში ვხედავთ, რომ უკე ტაჩის შესვლა ორივე შემთხვევაში ერთი და იგივეა, იცვლება მხოლოდ და მხოლოდ დისტანცია (მააი), რომელიც აქ უფრო მცირეა და საშუალებას გვაძლევს, ხელი ჩავავლოთ უჩი ტაჩის ხმალს (ტაჩი დორი):აქ კიდევ ერთხელ გავიხსენოთ აიკიდოს ფუნდამენტური ტოლობა: ირიმი = ირიმი-ტენკანს. ეს იმას ნიშნავს, რომ აიკიდოში არ არსებობს მოძრაობა, რომელიც სრულად არ აამუშავებს ირიმი-ტენკანის პრინციპს. ო-სენსეის ხელოვნებაში არ არსებობს მხოლოდ ირიმი, ისევე როგორც არ არსებობს მხოლოდ ტენკანი. კონკრეტულად, ეს იმას ნიშნავს ამ ვიდეოს მაგალითზე, რომ ცალკე მარცხენა თეძოს არ შეუძლია ირიმის გაკეთება (წინისკენ), თუკი მარჯვენა თეძო დაუყოვნებლივ არ გააკეთებს ტენკანს (უკნისკენ). ეს აუცილებლობა ბრუნვის პრინციპის შედეგია. და ბრუნვისას მხოლოდ ტენკანის მომენტში ხდება შესაძლებელი უჩი ტაჩის გდება:
მნიშვნელოვანია და ყურადღება უნდა მივაქციოთ იმას, რომ ტენკანი პირდაპირ კავშირშია უჩი ტაჩის წონასწორობიდან გამოყვანის მიმართულებასთან, რაც ყოველთვის გვერდითკენ ხდება და, ამ შემთხვევაში წინისკენაც. ტენკანი წონასწორობას აკარგვინებს აიტეს.
როდესაც უკე ტაჩი აითვისებს ავასეს (მოწინააღმდეგესთან ჰარმონიზაციის) ცნებას, მას შეუძლია უჩი ტაჩის ნებისმიერ შეტევაში შევიდეს.
როდესაც უკე ტაჩი აითვისებს ავასეს (მოწინააღმდეგის მოძრაობასთან ჰარმონიზაციას), მას შეუძლია ხელსაყრელ მომენტში უჩი ტაჩის ნებისმიერ შეტევაში შევიდეს, რადგან ნებისმიერი შეტევა აუცილებლად ქმნის ღია ადგილებს შემტევის სხეულზე.
აიკი-კენის კუმიტაჩები სავარჯიშოებია, რომელთა დროსაც რამდენიმე დარტყმა ერთმანეთს გადამბით მოჰყვება და რომელთა განვითარება უკე ტაჩის მიერ უჩი ტაჩის ნებისმიერ შეტევაში შესვლით შეიძლება შეწყდეს.
როდესაც კლასიკური სავარჯიშო ამგვარად წყდება ამა თუ იმ მომენტში შესვლით, ვიღებთ საბაზო სავარჯიშოს ვარიაციას (ჰენკას).
ამ ვიდეოში წარმოდგენილია ერთ-ერთი ასეთი ვარიაცია სავარჯიშოსი, რომელსაც იჩი ნო ტაჩი (კუმიტაჩი n°1) ეწოდება:
უკე ტაჩი უჩი ტაჩის მეორე შეტევაზე (იოკომენი მარცხნიდან) შედის. ამ შემთხვევაში უკე ტაჩის მოძრაობა არის ცკი.მომდევნო ფოტოები საშუალებას გვაძლევს, გავიგოთ, რომ ეს ცკი სრულდება მარცხენა თეძოთი, იქამდე, ვიდრე მარცხენა ფეხი გადაიდგმება წინ. რადგან მხოლოდ იმ დროს, როდესაც მარცხენა თეძო და ფეხი ჯერ კიდევ უკანაა, შეიძლება იმ საყრდენი და მიწოლითი ძალის მიღება, რომელიც წინ შესვლისთვისაა აუცილებელი:
თუკი უკანა თეძოს ძალა არ იქნება გამოყენებული, თუკი პირიქით, უკე ტაჩი დაარტყამს ისე, როგორც ის ქუჩაში დადის, მას უჩი ტაჩის იოკომენის ძალა აუცილებლად გასრესს.
უნდა აღინიშნოს, რომ ზევით ნაჩვენები უკე ტაჩის შესვლა სხვა არაფერია, თუ არა კლასიკური კუმიტაჩის იგივე მეორე თვლა, ოღონდ, შესრულებული წინ შესვლით და არა უკან დახევით. პირველი კუმიტაჩის კლასიკურ ვერსიაში უკე ტაჩის მეორე თვლა სწორედაც ცკია, ოღონდ შესრულებული უკუსვლით, რათა სავარჯიშოს გაგრძელების საშუალება მოგვეცეს.
აიკიკენში არ არსებობს არც დაცვა და არც ბლოკირება, არის მხოლოდ ხმალი, რომელიც გამუდმებით ჭრის და ეს ხდება იმ ბრუნვისას, რომლის შეწყვეტაც არ შეიძლება.
წინა სტატიაში ვნახეთ პირველი კუმიტაჩის (იჩი ნო ტაჩი) პირველ თვლაზე უკე ტაჩის მხრიდან ნამდვილი შეტევის მნიშვნელობა. მართლაც, შომენის ეს შეტევა ქმნის ღია სივრცეს, სადაც უჩი ტაჩის შეუძლია შესვლა.
მაგრამ ყურადღებით: ის არ შედის ჩხვლეტით, ის ჭრით შედის.
უჩი ტაჩი ყელში ჩხვლეტით კი არ შედის, არამედ გიაკუ იოკომენით, ჭრით, რომელიც უკეს მკერდს დიაგონალის გავლით (გიაკუ კესა გირით) კვეთს. ამ აღმავალი ჭრისას ხმალი, ბუნებრივია, უჩი ტაჩის თავსზემოთ ამთავრებს თავის გზას და სწორედ ამის გამოც აღმოჩნდება იქ. ამაყად ადის თავის მრუდის უმაღლეს წერტილამდე და იქ ემზარება, რომ ბრუნვითი მოძრაობით დაღმავალ ჭრაზე გადავიდეს. მაგრამ თავსზემოთ არ ჩერდება თავდაცვის პოზიციაში, სხვისი შეტევის მოგერიების აზრით. ეს უკანასკნელი აზრი სრულიად უცხოა აიკიდოსთვის.
ვიდეოში განსაკუთრებითაა გამახვილებული ყურადღება ამაზე:
სწორედ ასე მასწავლიდა საიტო სენსეი ამ კუმიტაჩს ივამაში წლების განმავლობაში, მას აქ არასდროს უხსენებია ცკი.
მის შემდეგ უჩი ტაჩის შესვლა თანდათანობით შეცვალეს მასწავლებლებმა, რომელთაც ამის შინაარსი არ ესმოდათ და რომელთაც ეს ერთადერთი გიაკუ იოკომენი ორი სხვადასხვა მოძრაობით ჩაანაცვლეს: ერთი ცკი მოწინააღმდეგის ყელისკენ, და მეორე, რომელსაც მყისიერად მოჰყვება ხმლის უკან გამოღება, რაც ამავდროულად მოგერიებად და თავის (ამ შემთხვევაში, თავის, როგორც სხეულის ნაწილის) დაცვად გაიაზრება.
თანაც აიკიდოს ბრუნვითი გადაადგილება კრძალავს წინ და უკან ამგვარ მოძრაობას, ყოველგვარ მისვლა-მოსვლას ან ქანქარისებრ მოძრაობას, იმიტომ რომ ბრუნვისას მხოლოდ და მხოლოდ სპირალური და, ამასთან, დასრულებული სპირალური მოძრაობა იბადება.თუკი აიკიდოში თავდაცვის შესახებ აზრი არ არსებობს, ეს სწორედაც ბრუნვითი გადაადგილების პრინციპის შედეგია. აიკიკენში არ არსებობს არც დაცვა და არც ბლოკირება, არის მხოლოდ ხმალი, რომელიც გამუდმებით ჭრის და ეს ხდება იმ ბრუნვისას, რომლის შეწყვეტაც არ შეიძლება იმისათვის, რომ საპირისპირო მხარეს წავიდეთ. კიდევ უფრო ნაკლებად შეხვდებით ორ წერტილს შორის მისვლა-მოსვლას.
საიტო სენსეის მეთოდი უკეტაჩისგან მოითხოვს, რომ მან შომენით დაიწყოს შეტევა იჩი ნო ტაჩის პირველივე თვლაზე
ვიდეოში ჩანს, თუ რაოდენ რთულია იჩი ნო ტაჩის (1-ლი კუმიტაჩის) სავარჯიშოს პირველი ნაწილი:
უკეტაჩის შომენ უჩი მისი სხეულის გახსნას იწვევს და შესვლის საშუალებას აძლევს უჩიტაჩის, მაგრამ ამისათვის საჭიროა, რომ ეს შომენი არ იყოს მოჩვენებითი, რომ ის იმ მანძილზე მიუახლოვდეს, რომლითაც თავს მისწვდება. თუ უკეტაჩი არ უტევს მართლა თავის სამიზნეს, მაშინ უჩიტაჩის გიაკუ იოკომენის შესრულება შეუძლებელი ხდება და მას აზრი არა აქვს ასეთ კონტექსტში. უკეტაჩი უნდა მივიდეს დარტყმის მანძილზე:
როგორც კი უკეტაჩი საჭირო მანძილზე მიდის წინ უჩიტაჩისათვის შომენით დასარტყმელად, მისთვის შეუძლებელი ხდება ამ უკანასკნელის გიაკუ იოკომენის თავიდან აცილება, ზუსტად ისევე, როგორც შეუძლებელია წყალმა არ გაავსოს აუზი, როდესაც ონკანი ბოლომდეა გაღებული:
ამასთან, სწავლის საჭიროებისათვის გადაწყდა, რომ ხელოვნურად შეექმნათ ამის საპირისპირო ვითარება, ვუშვებთ, რომ უკეტაჩის შეუძლია „დაინახოს, როგორ მოდის“ უჩიტაჩის ჭრა და ერთგვარად „დაამუხრუჭოს“ თავისი შეტევა ბოლო მომენტში, რათა თავიდან აიცილოს in extremis ხმლის პირი, რომელიც პირდაპირ მისი ყელისკენ მოემართება.
ამგვარი მოქმედება საბრძოლო თვალსაზრისით სრულიად უსაფუძვლოა, იმიტომ რომ უშვებს ვარაუდს, რომ უკეტაჩის შეუძლია სრულად არ შევიდეს თავის შეტევაში, გულისხმობს, რომ დასაშვებია შეუტიოს ერთგვარი თავშეკავებულობით და თან ის შეცვლოს უკვე დაწყებული მოძრაობის გარემოებათა მიხედვით. ფაქტობრივად, აქ საქმე გვაქვს დიდაქტიკური ხასიათის შესაძლებლობებთან, რაც მხოლოდ სწავლების თეორიასთანაა დაკავშირებული და მივყავართ პედაგოგიურ კომპრომისთან, რომლის საფუძველიც სავარჯიშოსთვის გაგძელების მიცემის საშუალებაა. მაგრამ საბრძოლო რეალობაში, როდესაც მოქმედება იწყება, ის მხოლოდ 100%-ით რეალიზდება, უკან დაბრუნება ან გაქცევა შეუძლებელია. ეს გალავთ ის ღრმა აზრი, რომელსაც იაპონურ საბრძოლო ხელოვნებებში იჩი ნენს უწოდებენ: გონება მთლიანად ერთვება ერთ (და ერთადერთ) მოძრაობაში. აიკიდოს მოძრაობაში უკანა, ფარული აზრები არ დევს, ერთიანი ქანით მოქმედებს დასაწყისიდან დასასრულამდე და გარემოებები მასზე არ მოქმედებს.
აქედან გამომდინარე, და რაკი ჩვენ აქ მეთოდის ფარგლებში უნდა ვიმსჯელოთ, ეს თავშეკავება დარტმისას კონკრეტულად უკეტაჩის
სხეულის უკან დახევით გამოიხატება, როდესაც ის ჭრის მოძრაობის დაახლოებით შუამდეა მისული: ეს უკან დახევა ხორციელდება დგომის შეუცვლელად, ანუ შეტევის მიგი ჰანმიში (მარჯვენა ფეხი წინ).
ხანდახან ვხედავთ ხოლმე, როცა უკეტაჩი „ვითომ უტევს“ და მარჯვენა ფეხით მყისიერად იხევს უკან, რათა უჩიტაჩის მეორე დარტყმა (იოკომენი) მიიღოს. ეს ღიმილს იწვევს, კი, რა თქმა უნდა, ეს უფრო კომფორტულია, მაგრამ შეუძლებელია, თუკი პირველი შეტევა რეალურად იწყება, არადა საიტო სენსეის მეთოდი მოითხოვს უკეტაჩისაგან, რომ მან შომენით დაიწყოს შეტევა პირველივე თვლაზე. მეთოდი უფლებას აძლევს უკეტაჩის, თავისი სხეულის უკან დახევით დაამუხრუჭოს თავისი შეტევა, მაგრამ იმის უფლებას კი არ აძლევს, რომ სრული ნაბიჯი გადადგას და ამით დგომი შეიცვალოს. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ამ სულისკვეთებით ვივარჯიშოთ.
აიკიდოს მოძრაობას არაფერი აქვს საერთო გამეორების სისწრაფესა და სიძლიერესთან, ის მოითხოვს, რომ ფორმის ყალიბიდან გამოვიდეთ.
ფორმა კლავს მოძრაობას, მაგრამ ამავდროულად, მოძრაობა ზუსტი ფორმის გარეშე ცარიელი და უსარგებლოა.
ამ ვიდეოში წარმოდგენილია საბაზო ფორმა, რომელსაც იჩი ნო ტაჩის უწოდებენ და ეს პირველი კუმიტაჩია:
ეს სავარჯიშო არ გახლავთ მოძრაობა. აქ არავითარი მოძრაობა არ არის, ეს მხოლოდ საჭირო ფორმის შესწავლაა. ცხადია, ოდნავ წინ და ოდნავ უკან კი ვმოძრაობთ და მხრებიც და ხელებიც ამაში მონაწილეობს… ვამოძრავებთ სხეულს, ოფლი გვდის. მაგრამ ეს აიკიდოს მოძრაობა არ არის. იქმდე, ვიდრე ირიმი-ტენკანის პრინციპი არ ამოქმედდება, აიკიდოს მოძრაობა არ არსებობს.
ვინმეს თუ ჰგონია, რომ ფორმის შესწავლა მიზანია, რომელსაც ადამიანმა უნდა მიაღწიოს, ვინმეს თუ ჰგონია, რომ საჭიროა მისი
გამეორება სულ უფრო და უფრო სწრაფად და სულ უფრო და უფრო ძლიერად, მაშინ, როცა დაბრდება და ასაკთან ერთად ამას სულ უფრო და უფრო ნელა და სულ უფრო და უფრო სუსტად გაიმეორებს, უნდა იცოდეს, რომ მან ცხოვრება აიკიდოს კეთების გარეშე გაატარა.
აიკიდოს მოძრაობას არაფერი აქვს საერთო მარტივი ფორმის გამეორებისას მიღწეულ სისწრაფესთან და სიძლიერესთან, პირიქით, აიკიდოს მოძრაობა მოითხოვს, რომ ოდესმე ფორმის ყალიბიდან გამოვიდეთ.
ამასთან, სისწრაფითა და სიძლიერით ვერ გამოვალთ ფორმის ყალიბიდან, მხოლოდ ბასრი გონების გამჭრიახობით შეიძლება იცნოს ადამიანმა აქედან გამოსავალი და საქმეში აიკიდოს პრინციპი ჩართოს. ეს პრინციპი კი, და მე უკვე მრცხვენია, იმდენი ხანია უკვე ამას ვიმეორებ, არის ირიმი-ტენკანი, აიკიდოს მოძრაობაში სხვა არაფერის მის გარდა.
ფორმა, რომელიც სხეულმა უნდა მიიღოს, ოღონდ საკმარისი რაოდენობით გამეორების შედეგად სწავლის დროს, აუცილებლად და ბუნებრივად მოერგება მოძრაობას. მისი შესწავლა აუცილებელია, ის ათი ათასჯერ მაინც უნდა გავიმეოროთ, მაგრამ იმ დროს, როდესაც მას ვაკეთებთ, ის მოძრაობის ყველაზე დიდი მტერია. ამ შეუსაბამობას ხანდახან იმით ვაჯამებთ, რომ ვამბობთ ხოლმე, ერთ მშვენიერ დღეს ის უნდა „დავივიწყოთო“. იმისათვის, რომ ადამიანმა საკუთარი თავით გამოხატოს რაღაც, რაც მას ბევრად აღემატება, იმისათვის, რომ ხელოვნება რეალობად იქცეს, უნდა დადგეს მომენტი, როდესაც ეს ადამიანი დაკარგავს ტექნიკას, რომლის შეძენისთვისაც ამხელა ფასი გაიღო და ამხელა ძალისხმევა გასწია. ბევრი რამ უნდა დაკარგო, რომ იზისის კეთილგანწყობა მოიპოვო.
გო ნო ავასე მე-5 სუბურის (გო ნო სუბური) პრაქტიკაა, ოღონდ პარტნიორთან ერთად. ავასე ჰარმონიზაციას ნიშნავს.
საიტო სენსეის ჩვევად ჰქონდა ასეთი რამის თქმა: ამ ორი სავარჯიშოს – გო ნო ავასესა და სიჩი ნო ავასეს – რეგულარული კეთება საკმარისია, რომ ადამიანი ჩინებული მოფარიკავე დადგესო.
ეს ორი სავარჯიშო მართლაც იტევს თავის თავში აიკიდოს ხმლის ტექნიკის არსებით ნაწილს.
ამ ვიდეოში გო ნო ავასეა წარმოდგენილი:
გო ნო ავასე მე-5 სუბურის (გო ნო სუბური) პრაქტიკაა, ოღონდ პარტიორთან ერთად. ავასეს არსი ჰარმონიზაციაა. სუბურის კეთებისას მეორე მხარე არ არსებობს, აუჩქარებლად ვმოქმედებთ და მარტო ვართ საკუთარ თავთან და სწორი მოძრაობის ძიებასთან. ავასესთან ერთად სხვა ადამიანის, მოწინააღმდეგის, უჩის ენერგია ჩნდება და აქ იწყება ჰარმონიზაციის შესწავლაც, ანუ მიმართება სივრცესთან და დროსთან, რომელიც მის შეტევასთან ერთად იბადება:
ვიდეოში ყურადღება გამახვილებულია თეძოების გამოყენებაზე, იმისათვის, რომ მოძრაობა სწორად შევასრულოთ. მაგრამ ბრუნვა ყოველთვის არასრულია შემოთავაზებულ პედაგოგიურ სავარჯიშოში, იმიტომ რომ ის სწორ ხაზზე სრულდება და არა წრეში, რასაც რეალური მოძრაობა მოითხოვს. ამიტომაც სწავლის ამ სტადიაზე არ უნდა ვლაპარაკობდეთ ირიმი-ტენკანზე. ირიმი-ტენკანი ნამდვილ აზრს მხოლოდ სრული, ანუ 270°-იანი ბრუნვისას იძენს.
ასე რომ, ეს ტერმინი ვიდეოში წარმოდგილი სავარჯიშოს დროს გარკვეულწილად არასწორია, ვინაიდან აქ მხოლოდ კუთხეებს ვიცავთ სწორი ხაზის მიმართ, თუმცა ამით ყურადღებას ვამახვილებთ განსხვავებაზე, რომელიც თეძოების ჩართვით შესრულებულ ჭრასა და „სიარულით“ ჭრას შორისაა, რომლის დროსაც თეძოები საერთოდ არ მონაწილეობს.
საბრძოლო რეალობაში 4 მოწინააღმდეგეა, 4 სხვადასხვა ხაზზე, ერთდროულად გვიტევენ და მათ ორ-ორად ვურტყამთ.
წინა სტატიაში ვიხილეთ, რომ მე-5 კენ ტაი ჯოს ვარიანტში (ჰენკა) მეორე დარტმა ისეთი სისწრაფით მოჰყვება პირველს, რომ შეუძლებელია მარჯვენა ხელის ჩავლების შეცვლა:
აქ ერთ მნიშვნელოვან რამეს უნდა მივაქციოთ ყურადღება: ჯოს დაბოლოება, რომელიც 1-ელ თვლაზე ჰასო გაეშით უტყამს, იგივეა, რომელიც მე-2 თვლაზე ხვდება მოწინააღმდეგეს. სხვაგვარად რომ ვთქვათ, აქ ჯოს ერთი და იმავე დაბოლოებით ორჯერ ზედიზედ ვარტყამთ. ეს დამახასიათებელია მეთოდისთვის და იმის შედეგია, რომ სავარჯიშო სწორ ხაზზე სრულდება ერთი მოწინააღმდეგის პირისპირ და რომ დარტყმები ერთსა და იმავე ადამიანზე რამდენჯერმე, მაშასადამე ერთი და იმავე მიმართულებით მეორდება.
და პირიქით, როდესაც ჯოს ერთი და იგივე მოძრაობა წრფივად არ სრულდება, როდესაც ის საბრძოლო კონტექსტში კეთდება, ანუ შეტევები რამდენიმე მხრიდან და ერთდროულად მოდის, აღმოვაჩენთ, რომ ეს იარაღი მუდმივად მოქმედებს ორივე დაბოლოებით, რომ ერთი დაბოლოება არასდროსაა უმოქმედო, როდესაც მეორე დაბოლოება აქტიურია.
ეს ყველაფერი ასე შეგვიძლია შევაჯამოთ:
მეთოდის სასწავლო მუშაობისას მოწინააღმდეგე ერთია, ვმოქმედებთ სწორ ხაზზე, დარტყმები განმეორებითია და ჯოს ერთსა და იმავე დაბოლოებას ზედიზედ ვიყენებთ.
საბრძოლო რეალობაში მოწინააღმდეგე ოთხია, ოთხ სხვადასხვა ხაზზე არიან და ერთდროულად გვიტევენ. ჩვენ ყოველ ჯერზე ვურტყამთ ორ მათგანს და ამისთვის ჯოს ორივე დაბოლოებას ერთდროულად ვიყენებთ:
კარგად უნდა გვესმოდეს, რომ ჯოს ტექნიკური ხმარება, მაგალითად, მე-5 კენ ტაი ჯოში არანაირად არ იცვლება: საბრძოლო მოძრაობა
მეთოდის სასწავლო მოძრაობის იდენტურია. რეალურ სიტუაციაში ერთადერთი რამ იცვლება და ეს გადაადგილებაა. მართლაც, საბრძოლო რეალობა მოითხოვს, რომ გადაადგილებისას ირიმი-ტენკანის პრინციპი ამოქმედდეს.
ბოლო პუნქტი ყველაზე მნიშვნელოვანია. ის საშუალებას გვაძლევს გავიგოთ, თუ რატომ არ ექნება აიკიდოს არავითარი შედეგი და ეფექტურობა, თუკი რეალურ სიტუაციაში სასწავლო სავარჯიშოს გამოყენებით დავკმაყოფილდებით და მას ირიმი-ტენკანის გადაადგილებას არ დავუმატებთ. სასწავლო სავარჯიშოს, როგორც ასეთს, ვერ ექნება საბრძოლო ეფექტურობა, ვინაიდან იქ გადაადგილება არ მიიღება მხედველობაში. ის იქ პედაგოგიური არჩევანის გამო არ არის. სასწავლო სავარჯიშოს გამოყენებას რეალურ სიტუაციაში ამ პუქტის გაუთვალისწინებლად შეიძლება მძიმე შედეგები მოჰყვეს.
თავისი კვლევის გზაზე საიტო სენსეიმ გადაწყვიტა, რომ ეს ძველი საბაზო ფორმა მეთოდში მოძრაობის ერთ-ერთი ვარიანტი (ჰენკა) გახდებოდა.
წინა სტატიაში განვმარტე, რომ საიტო სენსეი, როცა კენ ტაი ჯოების ეს სერია შექმნა, n°5-ს მეორე დარტყმას სრული ირიმი-ტენკანით ასწავლიდა:
თუმცა იყო ხანმოკლე პერიოდი მისი კვლევის სულ მთლად დასაწყისში, როდესაც ის ამ სავარჯიშოს უფრო კონცენტრირებულ ფორმას საბაზო ფორმად ასწავლიდა და სწორედ ამ ფორმას იხილავთ ამ ვიდეოში:
მეორე დარტყმა პირველის მერე ისე სწრაფად ხდება, რომ მარჯვენა ხელის ჩავლების შეცვლა შეუძლებელია (როგორც ამას სავარჯიშოს კლასიკური ფორმის დროს აკეთებენ ხოლმე დღეს):
თავისი კვლევის გზაზე საიტო სენსეიმ გადაწყვიტა, რომ ეს ძველი საბაზო ფორმა მეთოდში მოძრაობის ერთ-ერთი ვარიანტი (ჰენკა) გახდებოდა. და ასეც ისწავლება დღეს.
მომდევნო სტატიაში ვნახავთ, თუ რას შეესაბამება ეს ვარიანტი, ოღონდ ამჯერად საბრძოლო, მრავალმიმართულებიანი მოძრაობის რეალობაში.
ვიდეოში ნაჩვენებია მე-5 კენ ტაი ჯო სრული ირიმი-ტენკანით მეორე დარტმის დროს. სწორედ ასე ასწავლიდა საიტო სენსეი ამ სავარჯიშოს მისი შექმნის მომენტში.
ამ ვიდეოში ნაჩვენებია მე-5 კენ ტაი ჯოს (ხმალი ჯოს წინააღმდეგ) საწყისი ფორმა:
მე ეს სავარჯიშო უშუალოდ საიტო სენსეისგან ვისწავლე ივამაში, 1980-იანი წლების მიწურულს, იმ დროს, როდესაც მან შვიდი კენ ტაი ჯოსგან შემდგარი სერია შეიმუშავა. ის იმხანად ძიებისა და დახვეწის ფაზაში იყო, ამ სავარჯიშოების საბოლოო ფორმა ჯერ არ ჰქონდა ნაპოვნი და ყოველი დილის ვარჯიშისას ამ მოძრაობებში გარკვეული ნაწილი შეცვლილი გვხვდებოდა. სულ ერთი მუჭა უჩი დეშები ვიყავით, ვისაც წილად გვხვდა პრივილეგია, შევსწრებოდით სწავლების ამ პროგრამის შემუშავების პროცესს იმ ექსპერიმენტების ჭრილში, რომლებსაც საიტო სენსეი ატარებდა თავისი ცხოვრების იმ პერიოდში. ძალიან კარგად მახსოვს ეს პერიოდი და დღეს უკეთ მესმის ის კრიტერიუმები, რომლებითაც ის ხელმძღვანელობდა ამა თუ იმ არჩევანის გაკეთებისას.
ვიდეოში ნაჩვენებია მე-5 კენ ტაი ჯო სრული ირიმი-ტენკანით მეორე დარტყმის დროს. სწორედ ასე ასწავლიდა საიტო სენსეი ამ სავარჯიშოს მისი შექმნის მომენტში:
მხოლოდ ოდნავ მოგვიანებით შეწყვიტა ასეთი შესვლა, რომელიც ღრმა ტაი ნო ჰენკას მოითხოვდა უჩის მარცხენა, უკანა მხარეს და დაკმაყოფილდა იმით, რომ მეორე დარტყმისას მსუბუქად გადიოდა მარჯვნივ. ამგვარად ამოიღო აქედან ირიმი-ტენკანის ცნება.
მინდა, ასეთმა ტექნიკურმა ევოლუციამ დაგვაფიქროს იმ ფაქტზე, რომ სრული ირიმი-ტენკანი არასდროსაა ნაჩვენები აიკიდოს მეთოდით შესრულებულ იარაღის სავარჯიშოებში. მაგრამ ჩვენ ვიცით, რომ ირიმი-ტენკანი აიკიდოს პრინციპია და რომ ის, ბუნებრივია, თითოეულ ტექნიკაში უნდა იყოს. ის ამბავი, რომ ეს პრინციპი არსადაა მეთოდის მიხედვით შესრულებულ იარაღის სავარჯიშოებში, ცხადად გვაჩვენებს, რომ აქ საქმე პედაგოგიურ არჩევანთან გვაქვს.
ნიშანდობლივი ტექნიკური ამბავი, რომელიც აქ გავიხსენე, ამ ფაქტის მტკიცებულებაა. ირიმი-ტენკანის სწავლება მე-5 კენ ტაი ჯოს მეორე დარტყმისას უადგილო იყო მეთოდის სავარჯიშოში და სწორედ ამის გამო ამოიღო ის საიტო სენენიმ ხანგრძლივი ფიქრის შემდეგ.
სიმართლე ითქვას, მეორე მიზეზიც არსებობს აქ, რომელიც აიკიდოს სიღრმისეულ რეალობას შეეხება. 180°-იანი ტრიალი, რომელსაც საიტო სენსეი ასრულებდა მე-5 კენ ტაი ჯოს კეთებისას და რომელიც ამ ვიდეოშია ნაჩვენები, მართლაც არავითარი აზრი არ აქვს. ნამდვილ, რეალურ აიკიდოში, აიკიდოში, რომელიც საშუალებას გვაძლევს ოთხი
მხრიდან ერთდროულად წამოსულ შეტევებს ვუპასუხოთ, ყველა ბრუნი 270°-იანია. და საიტო სენსეიმაც უთუოდ ასეთი მსჯელობით იხელმძღვანელა: 270°-იანი ტრიალი სწორია აიკიდოს რეალობაში, ტრიალის ამოღება კი გამართლებულია სწავლების მეთოდის ფარგლებში, 180°-იანი ტრიალი არაფერს შეესაბამება და ამიტომაც ის არ უნდა ფიგურირებდეს არსად.
აი, რატომ არ არის საჭირო აქ ნაჩვენები ღრმა შესვლა, რადგან ეს მხოლოდ და მხოლოდ მეთოდის ფარგლებში შექმნილი სავარჯიშოა.
აიკიდოს კონცეფცია ერთდროულად მომავალი მრავლობითი შეტევის მართვაა, არ არსებობს ტექნიკები ერთი და მრავალობოთი შეტევებისთვის ცალ-ცალკე.
ამ ვიდეოში ნაჩვენებია მე-4 კენ ტაი ჯოს (ხმალი ჯოს წინააღმდეგ) სავარჯიშოს საბაზო ფორმა, კიჰონი:
მინდა ვისარგებლო ერთსა და იმავე პარტნიორზე ორი ერთიმეორეს მიყოლებული დარტყმისგან შემდგარი ამ სავარჯიშოთი და სწავლების შემდეგ საფეხურზე გადავიდე, რომელიც პარადოქსული მხოლოდ ერთი შეხედვით ჩანს: საბრძოლო ხელოვნებაში ერთსა და იმავე მოწინააღმდეგეს ორჯერ არ უტყამენ.
ამის ორი უმთავრესი მიზეზი არსებობს.
პირველი ის გახლავთ, რომ ადამიანი, რომელიც მთელი ძალით იღებს ჯოს დარტყმას სახეში, როგორც აქ, ამ შეთხვევაში ხდება, უკან ვარდება და ბრძოლას ეთიშება. მიზანი მიღწეულია და საჭირო სხვა რამეზე გადასვლაა. არავითარი აზრი არა აქვს მისთვის მუხლის ჩამტვრევას მის დასაგდებად, ვინაიდან პირველი დარტყმისგან ის უკვე ძირსაა:
მეორე მიზეზი ის გახლავთ, რომ ბრძოლისას პრინციპი ასეთია – თავდამსხმელი რამდენიმეა და არ გვაქვს დრო იმისათვის, რომ ერთ მათგანს ზედიზედ დავარტყათ ორჯერ. უწყვეტი გადაადგილება უმნიშვნელოვანესია და დარტყმის გამეორება დროის რაღაც მონაკვეთში გაჩერებას ნიშნავს, ეს კი თავისთავად სხვა მოწინააღმდეგეებს ჩვენთვის დატყმის საშუალებას აძლევს და მათ ჩვენივე დაცვაში შემოსვლის უსაფუძვლო შესაძლებლობას უქმნის.
გონებაში უნდა გვქონდეს ის აზრი, რომ აიკიდო რინგის წესების ფარგლებში მოქცეული მუშტი-კრივი არ არის, one to one, ეს ომის ხელოვნებაა და საფრთხე ყველა მიმმართულებიდან და ერთდროულად მოდის ჩვენკენ. აქ სიმრავლესთან გამკლავებას ვსწავლობთ და სიმრავლე არასდროს გამოიჩენს თავაზიანობას, რომ გაჩერდეს და მოწინააღმდეგეს დაწყებული საქმის დასრულება აცალოს. აიკიდოს თითოეული ტექნიკა აგებულია ისე, რომ ერთდორულად რამდენიმე შეტევის უსაფრთხოდ მართვა შეგვეძლოს, არ არსებობს ტექნიკა ერთი მეტოქის და ტექნიკა რამდენიმე მეტოქის წინააღმდეგ, მოძრაობა ყოველთვის ერთი და იგივეა და ეს მოძრაობა – და სწორედ ესაა შესანიშნავი აიკიდოში – გააზრებულია ისე, რომ ის ყველა სიტუაციას უნდა მოერგოს. იმის საპირისპიროდ, როგორც შეიძლება ზოგმა იფიქროს, აიკიდოში არ იცვლება ტექნიკები გარემოებების მიხედვით, ყველა გარემოებას მოძროაბის ერთიანი პრინციპი უსწრებს წინ. სწორედ ესაა ეფეტიანობის პირობა: ყოველთვის უცვლელად აკეთო ერთი და იგივე. ამ ერთიან მოძრაობას შეიძლება სხვადასხვა შედეგები მოჰყვეს, მაგრამ ეს მხოლოდ და მხოლოდ ფორმასთან დაკავშირებული მეორეხარისხოვანი ასპექტია.მაშინ რატომ ვურტყამთ ორჯერ ზედიზედ ერთსა და იმავე ადამიანს მე-4 კენ ტაი ჯოში? იმიტომ რომ ზუსტადაც ფორმას ვსწავლობთ აქ, ამის სწავლა აუცილებელია, მაგრამ მასში საბრძოლო განზომილება ჯერ არ მიიღება მხედველობაში, ის აქ ჯერ არ არის დამატებული. უმნიშვნელოვანესია, რომ პრაქტიკის ეს ორი დონე ერთმანეთში არ ავურიოთ, პედაგოგიური მთავრდება იქ, სადაც იწყება საბრძოლო.
მსოფლიოში ყველაზე ლამაზი გოგო მოგცემთ იმას, რაც აქვს – მომიტევეთ ეს ფალოცენტრული შრდარება, მაგრამ იგი გამომხატველი და მეტყველია – და არ უნდა მოვთხოვოთ მეთოდს იმაზე მეტი, რისი მოცემაც მას შეუძლია.
